Dosya Nedir?
- Bilgisayarda bilgilerin kaydedildiği birimlere dosya adı verilir.
- Dosya içerisindeki bilgi; resim, yazı, çizim, ses gibi her şey olabilir.
- Yazılımlar ürettiği bilgileri dosyalarda saklar. Örneğin çizdiğimiz bir resme daha sonra bakmak istiyorsak onu bir dosyada saklamamız gerekir.
- Dosyaları defterlerimiz gibi düşünebiliriz.
Dosya Yapısı
1. Dosya Adı:
- Dosyaya kendimizin verdiği isimdir. Bu isim ile dosya içerisinde ne olduğunu dosyayı açmadan bilebiliriz.
- Örneğin, Anneler Günü Şiiri.txtdosyasında anneler gününe ait bir şiir olduğunu açmadan anlayabiliriz.
- Dosya isminde aşağıdaki karakterleri kullanamayız.
2. Nokta:
- Dosya adı ile dosya uzantısı ayıran işarettir. Tüm dosyalarda bulunur.
3. Dosya Uzantısı
- Dosyanın türünü, hangi yazılım tarafından oluşturulduğunu ve açılabileceğini gösteren kısımdır.
- Genellikle 3 harften oluşur. Bu harfler dosya türünün İngilizce karşılığının kısaltmasıdır.
- Örneğin şiir yazdığımız bir dosyanın uzantısı TXT’dir. TXT uzantısı TEXT kelimesinin kısaltılmış hali olup yazı anlamına gelir.
- Bir dosyanın sadece uzantısına bakarak içerisindeki bilginin türünü öğrenebiliriz.
- Örneğin MP3 uzantılı bir dosyada müzik, PDF uzantılı bir dosyada bir kitap olduğunu dosyayı açmadan anlayabiliriz.
Popüler Dosya Uzantıları
- Sık kullanılan dosyalara ait uzantıları ve içerikleri aşağıdaki tablodan inceleyelim.
Dosya Uzantısı | İçerik |
TXT | Yazı |
MP3, WAV | Ses ve Müzik |
BMP, JPG | Resim |
GİF | Hareketli Resim |
Kitap | |
AVİ, MPEG, MOV | Film |
EXE | Çalıştırılabilir Program |
Klasör Nedir?
- Ortak bir özelliğe sahip dosyaları bir arada bulunduran birimlere klasör (dizin) denir.
- Klasörleri günlük hayatımızda kullandığımız dosya klasörlerine benzetebiliriz.
- Klasörler dosyalarımızı gruplamamızı ve dilediğimizde kolayca ulaşmamızı sağlar.
- Fotoğraflarımızı Resimler, müziklerimizi Müziğim, yazılarımızı da Belgelerim klasörüne koyarız. Böylece hangi dosyaya ihtiyacımız varsa o klasöre gider ve zaman kaybetmeden o dosyayı açabiliriz.
- Dosyalarımızı gruplamazsak daha sonradan onlara ulaşmakta güçlük yaşarız.
Klasör İsimleri:Dosya adlarında kullanılmayan karakterler klasör isimlerinde de kullanılamaz.
Alt Klasörler:
- Bir klasör içerisinde birden fazla klasör yer alabilir. Örneğin Oyunlar klasörü içerisine Savaş Oyunları, Zeka Oyunları, Yarış Oyunları ve Spor Oyunları klasörleri ekleyebiliriz.
Sürücü Nedir?
- Dosya ve klasörlerin saklanabileceğini fiziksel ortamlardır. Örneğin sabit disk, CD/DVD ROM sürücüsü, hafıza kartı, USB bellek gibi.
Sürücü İsimleri:
- Sürücüler A’dan Z’ye kadar bir harf ile adlandırılırlar. A ve B sadece disket sürücüye verilen harflerdir. Bunun dışındaki harfler sırasıyla diğer sürücülere verilir.
- Harften sonra iki nokta (:) işareti kullanılır. A: veya C:
- Sürücü harflendirilmesi işletim sistemi tarafından yapılır. Buna ek olarak biz de harfin yanına bir etiket yazabiliriz. Örneğin; Yerel Disk (C:)
- Örneğin bilgisayarımızda bir disket sürücü, bir sabit disk ve bir de DVD-ROM olduğunu düşünürsek sürücüler şöyle adlandırılacaktır:
- Disket Sürücü (A:)
- Sabit Disk (C:)
- DVD-ROM (D:)
- Bilgisayara sonradan bir USB bellek taktığımızda bu belleğe (E:) harfi verilecektir.
- USB belleği çıkarmadan bir hafıza kartı takarsak bu kart ise (F:) harfini alacaktır.
Sürücüleri Görüntüleme:
Dosya, Klasör ve Sürücü Adresleri:
- Bir dosyanın/klasörün adresi o dosyanın/klasörün hangi sürücü ve klasör içerisinde olduğunu gösterir.
- Dosya, klasör veya sürücü adreslerinde sürücü ve klasör isimlerinden sonra ters bölü işareti (\) kullanılır.
- Örneğin CD-ROM sürücümüzün adresi: D:\
- CD-ROM’daki Filmler klasörünün adresi D:\Filmler
- CD-ROM’daki Filmler klasörünün içerisindeki Çanakkale.AVI film dosyamızın adresi: D:\Filmler\Çanakkale.AVI
Önemli Notlar:
- Bir klasör içerisinde aynı ada ve uzantıya sahip birden fazla dosya olamaz.
- Bir klasör içerisinde aynı isme fakat farklı uzantıya sahip dosyalar bulunabilir. Örneğin, Çanakkale.avi filmi ile Çanakkale.txt şiiri aynı klasörde bulunabilir.
- Bir klasör içerisinde aynı ada sahip başka bir klasör bulunamaz.
- Dosya ve klasör adlarında büyük/küçük harfler aynı kabul edilir. Örneğin ÇANAKKALE.TXT ile Çanakkale.txt dosyaları aynıdır.
- Bazı donanımlar üzerinde birden fazla sürücü oluşturulabilir, örneğin tek bir sabit disk C: ve D: şeklinde 2 sürücüye ayrılabilir.